සමාස තද්ධිත ප්‍රත්‍ය විශේෂණ

කාලය හා ඒ කාලය තුල කළ යුතු මෙහෙවර විසින් කොතෙක් බැඳලනු ලැබුව ද, බොහෝමත්ම දිගු කාලයක් තිස්සේ පැතූ ආශාවක් ඉටුවීම වෙනුවෙන් සටහනක් තබන්නට ඇති අවශ්‍යතාව ඒ සීමා සියල්ල ඉක්මවා ගිහින්.

"සමාස තද්ධිත ප්‍රත්‍ය විශේෂණ
සන්ධි විසන්ධි විභක්ති ක්‍රියාපද
වින්ධ්‍යා කඳුවැටි භූමි විශමතා
දාසෙන් මහසෙන් ගැමුණු විජයබා"

අහම්බෙන් කණට වැටුන පද පේලි කිහිපයක් පමනක් වූ නමුත් කුමක් හෝ හේතුවකින් ජීවිත කාලය තුල එක් වරක් ඇසිය යුතුම බවට හිත තුළ ඒ පද පැලපදියම් වුනේ මමත් නොදැනම ද මන්දා...
ඉටුකරගැනීම අපහසු බව තේරුම් ගැනීම වැඩිවත්ම තදින් බදාගනීම වැඩිවීම හිතෙත් හැටි.
ඒ නිසාම මාව හොඳින් දන්න හැම යාලුවෙක්ම මම මේ ගීය අසන්නට පෙරුම් පුරන බව දැනන් උන්නා.
මගේ ආශාව වෙනුවෙන් "රෑ ඉර පාන" වැඩ සටහනින් මේ ගීතය ඉල්ලල දුන්න "සිතඹර" බ්ලොග් අඩවිය ලියන මගේ ආදරණීය සොයුරියටත්, මේ ගීය සොයල එහි ප්‍රචාරය කළ බන්දුල නානායක්කාරවසම් මහත්මයාටත් බොහෝමත්ම පින්.
සුන්දර පූර්විකාවක් ද සමගින් දෙරණ වෙබ් අඩවියේ සබැඳියෙන් ගිහින් මේ ගීය අහන්න පුලුවන්.

http://www.fmderana.lk/index.php?route=programs/reeirapana

Ra Ira Paana 2011-12-11 | Part 04

පොළවෙන් අහසට...

පොල්කරටිවලට ඉහළින් මහවරුසාව ඇද හැලේ. අතරින් පතර අකුණුසරයක සේයාවක් ඇඳී මැකීයයි. ගහකොළ අඹරවමින් ඇද හැලෙන තද වර්ෂාව නිසා පරිසරය සිසිල්ය. නොතෙමී හිඳ වර්ෂාව නරඹන රිසි නමුදු ඒ වර්ෂාවම එළියට යන්නට හරස් වේ. බොහෝ කලකට පසු මා පු‍ටුවක මේසයක වාඩිවී කොළයක් මත පෑනෙන් සටහනක් තබමින් සිටිමි. නොලියූ සටහන පරිගණක තිරය මතම සටහන් තබන්නට හුරුවී සිටිය ද කෙමෙන් පරිගණකය හා මා අතර සබඳතාව බිඳී යමින් පවතින නිසා දෝ වරින් වර කපා කොටමින් වුව ද කොළය මතම සටහන තබන්නට සිත් දේ. මා හිස ඔසවා බලමි. ඉදිරිපස ජනෙල් වීදුරුව මත මගේම ඡායාවක් පිළිඹිබු වේ.
කාලය විසින් ජීවිත පොතේ තවත් අළුත් පි‍ටුවක් පෙරලා ඇත. බොහෝ හැලහැප්පීම් මැද්දේ දිගු මාවතක් ඔස්සේ ගිය අධ්‍යාපනයේ ගමන තවත් නැවතුම්පළක් සොයා ගොස්ය. එය එහි සුන්දර වූද සාර්ථක වූද නිමාව දු‍ටුවෙන් මා නැවත මව්බිමට ද නිවසට ළඟාවී සිටිමි. ඉපල් මතින් ඇද හැලෙන් හිම වැස්ස නොව පොල් කරටි මතින් ඇද හැලෙන නිම්හිම් නැති මහ වැස්ස දකින සිත සතුටින් ඉපිළේ. ජපානය පසිගිය යුගයක මතක සටහනක් වී මතක පොතේ තවත් පි‍ටුවකට උරුමකම් කියයි. මගේ නෙත්මානයෙන් ඔබ්බේ ලෝකයේ ඇත ඉමක ජපානය තවමත් ජීවමාන බවද තදින් සිත බැඳුනු මිතුදම් කෙරේ ඇති ආශාව හා සබඳතා ද හැර, දමා ආ කිසිවක් කෙරේ ආශාවක් ද මගහැරුණු හෝ දමා ආ කිසිවක් ගැන පසුතැවිල්ලක් ද නොවේ.
උණුසුම් දකුණු ආසියාවේ ජීවන සුසුමක උණුසුම වඩාත් තදින් දැනෙන, ජීවිතය බදා වැළඳ ජීවත් වන මිනිසුන් අතර ජීවත් වෙමි. බස් රථය පුර පැතිරෙන රේඩියෝවක පාලනයෙන් තොර නාදය අපහසුවක් වූව ද ගමන කෙළවර නිවසට ළඟාවන හෙයින් ඒ ඉවසා දරන්නට හුරුව සිටිමි. උණුසුම් සෙනෙහස පිරුණු, තනිකම නොදැනෙන නිවසක විඳින, පොළවෙන් අහසට ඔසවා තැබුවාක් මෙන් දැනෙන, සුවිසල් සතුට හා සැනසුම අත්විඳිමින් සිටිමි. පෙරදා තනිකම අකුරු කරනට ලියූ 'චේජනාගේ පි‍ටුව' වසා දමනු නොරිසියෙන් ඉඳහිටවත් සටහනක් තබන බලාපොරොත්තුවෙන් පණපොවා මේ සටහන නිමවමි.

බොන්සායි කුරුමිටි ගස්

අවුරුදු දහස් ගාණක ඉතිහාසයක් තියෙන නිර්මාණයක් බොන්සායි, බොන්සායි ගැන කතා කරද්දි මුලින්ම කියවෙන්න ජපානය වුණත් ඒ නිර්මාණයේ ගෞරවය හිමිවෙන්නෙ චිනයටලු... චීනෙ ඉඳලා ආපු බොන්සායි කලාව ජපානයේ සෙන් බුදුදහමේ ආභාශයත් එක්ක දියුණු වෙලා... වියට්නාමයෙත් බොන්සායි කරපු ගස් හදනව කියල කියවෙනව... දැන් නම් බොන්සායි කලාව ලෝකය පුරාම ව්‍යාප්තවුණු එකක්... ඒත් බොන්සායි නිර්මාණයට යොදාගන්නා උපකරණ වැඩිදියුණු වෙලා විකාශය වෙලා තියෙන්නෙ ජපානෙදි...

බොන්සායි ගස් නිර්මාණය කිරීමේ අරමුණ ඒ ශාකය වඩාත් ළංව තබා ගැනීම සහ දකින්නා පිනවීම, ඒත් බොන්සායි නිර්මාණයක් කරන කෙනෙකුට ඒක තමන්ගෙ මහන්සියෙත් කෞශල්‍යයෙත් තෘප්තිමත් ප්‍රථිපලයක්...

බොහෝදුරට ඕනෑම බහුවාර්ෂික ශාකයක් බොන්සායි කරන්න පුළුවන්... බොන්සායි නිර්මාණයක් සම්පූර්ණ වෙන්නෙ ඒ ශාකය ඉතාම කුඩා පරිමාණයෙන් නිර්මාණය කරන අතරතුරම සම්පූර්ණයෙන් වැඩුණු ශාකයේ ස්වභාවය ගත්තම... එය දකින අයෙකුට ඒ ගස වැඩුණු ගසක් අවප්‍රමාණ කරපු විදියට පේනව නම් නිර්මාණය සාර්ථකයි...

සුදුසු ශාක විශේෂයක කුඩා පැලයක් හෝ අත්තක් තෝරගෙන මේ නිර්මාණය අරඹන්නෙ ඒ ශාකය ඉතාම කුඩා කාලෙදි, හොඳින් අතු බෙදෙන සවිමත් ලී කඳක් හැදෙන ශාක විශේෂයක් හෝ පඳුරු වර්ගයක් මේකට ගන්න පුළුවන්... බඳුනක සිටුවීමෙන් හා මුල් හා අගිස්ස කප්පාදුවෙන් පැලය කුඩාවට වවාගන්නවා...
බොහෝවිට පැතලි තැටියක් වැනි බඳුනක බොන්සායි නිර්මාණයක් කෙරෙනව... අවශ්‍ය පරිදි  දියර පොහොර හා ජලය සැපයීමෙන් පැලය රැකබලාගත යුතු වෙනවා...තද ඉර එළියක්, තද සුළඟක් නැති එළිමහනක තබා, අනවශ්‍ය අතු ඉවත්කරමින්, පැලය හැඩගන්වමින් ඉතා අවදානයෙන් වසර ගණනාවක් තිස්සේ කරන රැකබලාගැනීමක කෙළවර ලස්සන බොන්සායි නිර්මාණයක් ලැබෙනවා... ඉතා ඉවසීමෙන් කරන නිර්මාණයක්...

බොන්සායි නිර්මාණයේ පළපුරුදු වෘත්තිකයන් විසින් පවත්වාගෙන ඕමියා බොන්සායි ගම්මානය පවත්වාගෙන යනව... පුද්ගලික හිමිකරුවන් දස දෙනෙකුගේ ගෙවතුවල බොන්සායි කරනලද ගස් විශාල ලෙස මේ ගම්මානයේදි දැක බලාගත හැකියි...
ඊට අමතරව ටෝක්යෝ ආසන්නයේ තවත් සුප්‍රසිද්ධ විශාරද බොන්සායි කලාකරුවෙක් වෙන කුනිඕ කොබයශි මහත්මයාගෙ ගෙවත්තත් දැක බලාගත හැකියි...පහළ පින්තූරයෙ තියෙන්නෙ ඔහුගේ ගෙවත්තේ බොන්සායි ගස් අතරින් ප්‍රධාන වෙන වසර 800 කට වඩා පැරණි පයින් ගස... බොන්සායි නිර්මාණ අතර අග්‍රගණ්‍ය නිරමාණයක්...

මේ තවත් ප්‍රසිද්ධ බොන්සායි නිර්මාණයක්... වෝල්ටර් පෝල් මහතා විසින් නිර්මිතයි...Japanese Maple ගහක්...

විශේෂ අවස්ථාවලදි අපි මේසයක් මත මල්බඳුනකට ලබාදෙන ස්ථානය බොහෝවිට ජපානයේදී බොන්සායි ගසකට හිමිවනවා... බොන්සායි ප්‍රිය කරන්නන්ට අන්තර්ජාලය හරහා බොන්සායි ශාක නිර්මාණ අලෙවිකරණයත් හොඳින් ව්‍යාප්ත වුණු ව්‍යාපාරයක් මේ වෙනකොට...

Source:
http://www.bonsaiempire.com/
http://www.bonsaishoponline.com/bia/country/japan/omiya.shtml
http://en.wikipedia.org/wiki/Bonsai

Saw ASIMO at miraikan - මානව රොබෝවා දුටිමි.

ඉඳහිට රූපවාහිනියේ දකින මානව රොබෝවා "අසිමෝ" ජපානයේ "National museum of emerging science" කෙටියෙන් මිරයිකන් කියල හඳුන්වන කෞතුකාගාරෙදි සැබෑවටම දකින්න පුලුවන්. දවසට දෙවතාවක් අසිමෝ ක්‍රියාකරවල පෙන්නනව ඒ කෞතුකාගාරෙදි...

අසිමෝ සෙන්ටිමීටර් 130 ක් උසයි, කිලෝ 54 ක් බරයි... හෙල්මට් එකකින් මූණ වැහුනම වගේ පෙනුමක් තිබුණත් ඔලුවෙ තියෙන කැමරාවලින් මිනිස්සුන්ගේ සහ අනෙක් ද්‍රව්‍යවල චලන හඳුනාගන්නත්, කටහඬ හා අනෙක් ශබ්ද වෙන්කර හඳුනාගන්නත් අසිමෝට පුලුවන්... මිනිස් කටහඬට ප්‍රතිචාර දක්වන හැකියාව ඇති අසිමෝ කටහඬින් හා හිස සෙලවීමෙන් තමන්ගේ ප්‍රතිචාරය දක්වනව.. කාගෙවත් ඇඟේ නොහැපි ගමන් යන්නත් තමන්ගෙ පරෙස්සමත් බලාගෙන ඇවිදින්නත් දුවන්නත් හැකි විදියට අසිමෝ දියුණු වෙලා...

මිනිස්සුන්ට කරන්න තරමක් අමාරු ආකාරයේ දෑත් චලනයන් වගේම නටන්නත් අසිමෝට හැකියි...ඒ වගේම අපේ අංගචලන හඳුනාගත හැකි නිසා අසිමෝ කටහඬට පමණක් නොවී මිනිස්සුන්ගේ අංගචලනවලට ප්‍රතිචාර දක්වනවා...
ජපන් ගැහැණු ළමයෙක්ගේ හඬින් කතා කරන අසිමෝ මානව රොබෝව මානවයාට බොහෝ සමවන අයුරින් නිර්මාණය වෙලා කෙමෙන් දියුණුවෙන අයුරක් පේන්නේ...

හොන්ඩා සමාගමේ නිර්මාණයක් වෙන අසිමෝට ඒ නම ලැබිලා තියෙන්නෙ, "Advanced Step in Innovative MObility" කියන වචනේ මුලකුරුවලින්... ඒත් මම දැක්ක අසිමෝ කතා කළෙ නම් ජපන් භාෂාව...ජපන් ගෑණුළමයෙක්ගේ කටහඬින්...මිරයිකන්වල පෙන්වන අසිමෝගෙ ක්‍රියාකාරිත්වය සම්බන්ධ සම්පූර්ණ වීඩියෝවෙන් කොටසක් මේ... සියල්ල Youtube හි නැරඹිය හැකියි...

සිතියම් පොතින් ලොව විමසා බලන සඳ...

එළියටවත් යන්න බැරි තරම්ම වැස්ස... හරියට නිරිත දිග මෝසමට අපේ ගෙදර පැත්තට වහිනව වගේ... ඉතිරිල පැතිරිල ගංවතුර ගලල තමයි ඒ වැස්ස ඉවර වෙන්නේ... ගිම්හානය නිමා කරන්න හිතාගෙන වෙන්න ඇති ජපානෙටත් ඒ වගෙම වහිනව අද... ජපන් කාලගුණයෙ තියෙන වෙනස හිටිගමන් වෙනස් වෙන්න පුළුවන්කම. ඊයේ සෙල්සියස් අංශක 37 ඉක්මවල රත්වෙල තිබ්බ ජපානෙ අද සෙල්සියස් අංශක විසිගණන් වෙනකම්ම බහින්න හදන්නෙ. කොහොමත් හවස වෙද්දි 22 ට විතර බහියි...

කම්මැලිකමට ගෙදරට වෙලා ඉඳෙද්දි කරන්න තියෙන එක වැඩක් තමයි සිතියම් පොතින් ලෝකය බලන එක...

---------------

ලෝකෙ දේශගුණ කලාප ගැන රට රටවල්වල දේශගුණේ ගැන පොඩිකාලෙ කොච්චර ඉගැන්නුවත් ඒව ගැන මගේ දැනීමෙ කොච්චර අඩුපාඩු තියෙනවද කියල මම දැනගත්තෙ ජපානෙට ආවම... ලංකාවෙ කාලෙන් කාලෙට වෙනසක් පැහැදිලිව නැති නිසා අනිත් රටවල වෙනස්වීම් ගැනත් මගේ අවධානයක් නැති වෙන්න නැති...ඒත් ඒ වෙනස්කම් මග අරින්න බැරි තරම් තදින් දැනෙද්දි ඒ ගැන මගෙ අවධානෙත් වැඩි වුණා... ඍතු වෙනස්වීම් ගැන පුංචි පුංචි කාරණා වගෙම ලොකුම ලොකු කාරණාත් මට මග ඇරිල තිබුණ...

මම තේරුම් අරන් නොහිටපු ලොකුම කාරණේ තමයි උත්තරාර්ධගෝලයට ගිම්හානය එද්දි දක්ෂිණාර්ධගෝලයට ශිශිරය එනව කියන එක...

උතුරු අර්ධගෝලය වැඩිම ආනතියකින් හිරුට මුහුණලාන දවස හෙවත් සූර්ය නිවෘත්තිය (Solstice) සිද්ද වෙන දවස ගිම්හානයෙ ඇරඹුම විදියට සටහන් වෙනවා...එදා උතුරු අර්ධගෝලයට දිගම දවල් දවස වගෙම දක්ෂිණ අර්ධගෝලයේ කෙටිම දවසත් ශිශිරයේ ඇරඹුමත් සටහන් කරනව...

මේ අවුරුද්දේ ජුනි 22 ජපන් වෙලාවෙන් පාන්දර 02.16 ට ගිම්හාන සූර්‍යනිවෘත්තිය...
ජුනි 21 වෙනිදා උතුරු අර්ධගෝලයේ බොහෝ රටවලට වසරේ දිගම දවස...
ජපානෙට නම් ජුනි 22... පැය 14 යි මිනිත්තු 34 යි තත්පර 39 ක් දිගයි දවසේ දවල් කාලය...
ඒත් සමකය ආසන්න රටවල් වුණු අපට ඒ දවස ඒ තරම්ම දිග වෙලා නෑ, පැය 12 යි මිනිත්තු 31 යි තත්පර 32ක් එදා දවල් කාලය ලංකාවට...
 

වසන්තය හා ශරත් කාලයන් උදාවෙන දවස් විදියට සැලකෙන්නෙ විෂුවය සිදුවෙන දවස්...සමකයත් හිරුත් එකම තලයේ රැඳෙන පෘථිවිය සූර්යයා දෙසට ආනතිය අංශක 0 ක් වෙන්නේ වසරකට දින දෙකක්, ඒ දින දෙක විෂුවය සිදුවෙන දවස් දෙක...

ඉතා පැහැදිලි ඍතු වෙනස්වීමක් සෞම්‍ය කලාපීය රටවලට හිමියි. ඒත් සමකාසන්න අපට එවැන්නක් නෑ... ඒත් මට මගෑරුණු තවත් කාරණාවක් එතනත් තිබුණ...අපට ටිකක් ඉහළින් පිහිටි බංගලාදේශය වගෙ රටවලුත් ඉතා පැහැදිලි ඍතු භේදයක් නැතත් කෙටි ශිශිරයක් අත්විඳින බව...අනිත් අතින් මැදපෙරදිග කියන වචනෙ ඇහැව්වත් ගිනිගෙන දැවෙන බව මතක් වෙන රටවලුත් කෙටි ශිශිරයක් අත් විඳිද්දි බංගලාදේශයට කෙටි ශිශිරයක් තිබීම ඒ හැටි පුදුම වෙන්න දේකුත් නෙවෙයි...

------------------------

සිතියම් පොතින් දැකපු ලෝකය ගැන දේශගුණය වගෙම මගේ කුතුහලය තවමත් අවුස්සන තැනක් දේශසීමා... ඉන්දියා බංගලාදේශ සීමාවෙ ගම්මාන අතරෙ සතිපොළවල් වගෙ දවස්වලට රටවල් දෙක අතරෙ මිනිස්සු යන එන තරම් සමීප සබඳතා තියෙන ගම් තියනවලු... නෑදෑයො වෙන ඔවුන් රටවල් දෙකක හිටියට සතිපොළට ඒ දේශසීමාව විවෘත වෙනවනං, ඒක මට අපූරු අදහසක් වුණා...
ඒ නිසාම දේශසීමාවක් ළඟට ගිහින් ඒක දිහා බලන් ඉන්න මට ආසයි...

දේශසීමා ගැන යාලුවො එක්ක කතාකරන්න ලැබෙන්න කලින් දේශසීමා ගැන මගෙ කුතුහලය මුලින්ම ඇවිස්සුවෙ ස්ටිව් බිකො සම්පූර්ණයෙන්ම දකුණු අප්‍රිකාවෙන් වටවෙච්ච ලෙසොතො දේශයේ, දේශසීමාව තරණය කරල අප්‍රිකාවෙන් පැනල ගිය හැටි කියවද්දි...

ප්‍රංශ ස්විට්සර්ලන්ත දේශසීමාවෙ කණුවක්...

දේශසීමාවල මම දැක්ක ලස්සන පින්තූර එකතුවක් මෙතන තියනව...

ජීවත් වෙන දනන් ඇවිත් පාළු සුසානයෙ සරන්න...

සුවඳ දුමින් සුවඳ කවා

ඉටි පහනින් එළිදල්වා

ගඳින් මලින් පිදුම් ලබා

ජීවත්වන දනන් අතර 

තව එක දවසක් රැඳෙන්න

මළවුන් එන දවස අදයි

පාළු සුසානයෙ සරන්න

ජීවත්වුණ අතීතයේ

සිතින් බැඳුනවුන් බලන්න

වැළලී ගිය මතක අතර 

නිසංසලේ සැරිසරන්න

මළවුන්ගේ අවුරුදු දා

මළගිය ඇත්තන් වඳින්න

 ජීවත් වෙන දනන් ඇවිත්

පාළු සුසානයෙ සරන්න

අඳුරු රැයේ සුසානයේ නිසසල දිනයක් සසලයි

ජීවත් වෙන දනන් ඇවිත්  පාළු සුසානයෙ සරන්න...

කබඩ්වල රැකෙන පිඟන් බඩු

බොහෝවිට පිඟන් භාණ්ඩ හා සමීප ම සබඳතාව ඇත්තේ නිවසක ගැහැණියටයි. ගැහැණිය හා රන් භාණ්ඩ අතර සේම ගැහැණිය හා පිඟන් භාණ්ඩ අතර ද ඒ සබඳතාව තිබේ. නිවසක ආහාර පිළියෙළ කිරීමේ සහ පිළිගැන්වීමේ වගකීම ගැහැණියක් අත පවතී. ඒ නිසාම පිඟන් භාණ්ඩ එක් රැස් කිරීමේ ආශාව ද ඈ තුළ නිතැතින්ම ඇතිවනවා විය හැක. එහෙත් මා සිතන අයුරින් නම් රන් භාණ්ඩ ප්‍රවේශමට වඩා ඇතැම් විට පිඟන් භාණ්ඩ ප්‍රවේශම අපහසුය. අපේ අම්මාට අනුව නම් පිඟන් භාණ්ඩවල වටිනාකම සම්පූර්ණ පිඟන් භාණ්ඩ කට්ටලය එකට පවතිනතුරු පමණකි. එක් පිඟානක් කෝප්පයක් බිඳුන පසු එහි වටිනකමක් නැතැයි ඈ කියන්නීය. ඒ නිසාම ඇගේ පිඟන් බඩු කට්ටල හා අන්තර් සබඳතා අවම වන තරමට ප්‍රවේශම් සහගතය.

පෝසිලේන් හා පිඟන් භාණ්ඩ කෙරේ මා සිත ද උමතු ආශාවක් ඇත. එහෙත් එය අම්මාගේ ආශාව මෙන් නොවේ. මා ආසා කරන හැඩයේ හා රටාවේ එක බඳුනක් ලබාගත් පමණින් මගේ ආශාව සන්සිඳේ. ඊට වඩා එකක්වත් මට අනවශ්‍යය. එවිට ඒවා මට කරදරයක් වන බැවිනි. මගේ මේ ආශාව නිසා තැන තැන දකින පිඟන් භාණ්ඩ ප්‍රදර්ශනවලින් බඩු මිලදී ගැනීම මට රිසිය. ලොකු සාප්පුවලින් කට්ටලයක එක බඳුනක් අලෙවි නොකරන බැවිනි. වරක් මම ආසා කරන ආකාරයේ කෝප්ප දෙකක් වර්ග දෙකකින් මිලදීගත් මට අම්මා බොහෝ දොස් පැවරුවාය. එහෙත් මම රට හැර ඒමෙන් පසු අපේ ගෙදර ගිය, ඇගේ තක්සේරුවට අනුව එක බැගින් ඇති නිසා නොවටිනා, මගේ ඒ පිඟන් කෝප්ප නිවසේ එදිනෙදා භාවිතයට එක්ව තිබෙනු මා දිටිමි.

අම්මලා එක්‍ රැස් කරන පිඟන් භාණ්ඩ ඒවායේ ජීවිත කාලයෙන් වැඩි හරියක් ගෙවා දමන්නේ කබඩ්වලය. ඒවා පාවිච්චියට ගැනෙන්නේ එහෙමත් අවස්තාවක පමණි. අනිත් අතින් ලොව ඉතාම අගනා පෝසිලේන් නිෂ්පාදකයෙක් ලෙස සැලකෙන දංකොටුව පෝසිලේන් සමාගම ඔවුන්ගේ වෙබ් අඩවියෙහි කියන්නේ ද ඒ නිෂ්පාදන විශේෂිත වෙළඳපොළක් සඳහා බවයි. ඒ නිසාම මිලෙන් ද ඉතා අධික වේ.

බොහෝවිට මට ආසා හිතෙන පෝසිලේන් හා පිඟන් බඳුන් ප්‍රමාණයෙන් ඉතාම කුඩාය. මා ආසා කරන අයුරින් නන් හැඩැති එවන් බඳුන් ඇතිතරම් මා ජපානයේ දී දුටුවෙමි. කිසිදු පලකට නැතැයි අම්මා කියන, එහෙත් ඉතාම සොඳුරුයයි මට සිතෙන එවන් බඳුන් රැසක් දැන් මා සතුය. ඇතැම් විට කුමක් සඳහා භාවිතා කෙරේදැයි මා පවා නොදන්නා කුඩා බඳුන් ද මා සතුවේ. ඉතාම කුඩා එහෙත් සුන්දරම පෝසිලේන් කට්ටලයක් ජපානයේදී 'සකෙ' පිළිගැන්වීමේ දී භාවිතා කෙරේ. ජපන් පිඟන් භාණ්ඩ අතර මා වඩාත්ම ප්‍රිය කරන්නේ එයයි. ඒ හැර බත් කෑමට යොදාගන්නා කුඩා කෝප්ප ද බොහෝ හුරුබුහුටිය. හතරැස් හැඩයේ පිඟන් ද කෝපි කෝප්ප ද මා ප්‍රිය කරන පිඟන් බඩු අතරට එක්වේ. පෝසිලේන් හෝ පිඟන් මල් බඳුන් නම් මගේ හිත ගත් අවස්ථා නැති තරම්ය. මල් බඳුනක් මැටියෙන් නිමවූ විට  එය රළු වූ නමුත් මල්වල මිහිර ඊට වඩා මතුකර පෙන්නවන්නට සමත් යයි මට සිතෙන බැවිනි.

මා පිඟන් බඩු මිලදී ගන්නේ පිඟන් බඩු කබඩ්වල දමා පරෙස්සම් කිරීම සඳහා නොවේ. එදිනෙදා පාවිච්චිය සඳහාය. බඳුනට මගේ ආශාව තිබෙන තුරුම එය නිතොරවම පාවිච්චි වේ. මුලදී සුදුපැහැ පිඟන් බඩු පාවිච්චිය මට කරදරයක් වූයේ ඒවා පාවිච්චියෙන් පසු සේදුවත් ටික දිනකදී තරමක් කහට පාට වන නිසාය. එහෙත් දිනක් අහම්බෙන් ඊටද විසඳුමක් ලෙස තරමක් තනුක ක්ලෝරීන් දියරයක් ඒවා සේදීමට යොදාගත හැකි බව දැනගත්තෙමි. එහි තරමක් වේලා බහා තැබූ පසු ඒවා පෙර පරිදිම පැල්ලම්වලින් තොරව පිරිසිදු වේ. ආසාවෙන් පාවිච්චි කරන නිසාම පිඟන් බඩු මා අතින් බිඳීයනවා අඩුය. දරුණුම ජපන් භූමි කම්පාවෙන් සැලුණ ද බිඳීගොස් තිබුනේ නිවසේ තිබූ පිඟන් බඩු කිහිපයක් පමණි.

සොයුරු බැම්මක බැඳී ආ මග...

කුඩාවුන් මල් වැනියයි බොහෝ දෙනා කීවද සමස්තයක් වශයෙන් ගත්කළ මම කිසිවිටක ඔවුනට ප්‍රිය කළේ නැත. ඊට පැහැදිලි හේතුවක් නැත ද, මා ඉතා කුඩා කල සිටම මගේ අම්මා බාලාංශ පන්තියේ නොකඩවා වසර විස්සක් පමණ උගැන්වීම ඊට හේතුව යයි බොහෝවිට මට හැඟේ. ඒ පන්තියේ කුඩාවුන් මට හැමවිටම පෙනුනේ මගේ අම්මා මගෙන් සොරාගන්නා කරදරකාරී සත්ව කොට්ඨාශයක් ලෙසමය. මට වයස දහසයක් පමණ වෙද්දී ද, ඔවුන් මගේ අම්මාගේ සාරිපොටෙහි දැවටෙනු දකිද්දී මට දැනුනේ ඊර්ෂ්‍යාවකි.

එවන් වූ කුඩාවුන් අතරින් සම්පූර්ණයෙන්ම මගේ ලෝකයට මුලින්ම ඇතුළු වූවේ මගේ මල්ලී ය. මට වඩා වසර පහකින් බාල ඔහු මගේ යයි හැඟීම ද, කුඩා කල මට වඩා හැමතින්ම දුර්වල සත්වයකු ද වූ නිසා ඔහු පිළිබඳව මට කිසිම ඊර්ෂ්‍යාවක් නොවීය. අම්මාට මල්ලී ලැබෙන්නට සිටි කාලය පිළිබඳව මතකයක් හෝ අවබෝධයක් නැත ද, අම්මා රෝහලේ නතර කළ තාත්තා පසුදින රෝහලට ගොස් පැමිණ අපිට මල්ලි කෙනෙක් සීටින බැව් කී හැටිද රෝහලට ගොස් අම්මාද මල්ලී ද ගෙදර ගෙනා හැටිද ගැන පුංචි මතකයක නොපැහැදිලි සටහනක් ඡායාවක් ලෙස හිතේ ඇඳී මැකී යයි. ඉතාම කුඩා කල මා අනුකරණය කරමින් මා සමග බෝනික්කන් සමග සෙල්ලම් කරමින් වැඩුන ඔහු තරමක් ලොකු වෙද්දී, මගේ සෙල්ලම් බඩු කඩා දමන්නට ද, රණ්ඩු සරුවල් වෙන්නට ද, ඉනුත් පසු යුගයක දෙදෙනා අතර රණ්ඩු බේරන්නට කිසිවෙක් මැදිහත් නොවන තරමට ද අප දෙදෙනා එකේනෙකා වෙත බැඳෙමින් වැඩුනි.

උසස්පෙළ පංතියට ඇතුළු වීමත් සමග ම මා නිවස හැරයන විටදීත් මල්ලී වසර එකොළහක කුඩා කොලුවෙකි. එ නිසාම අප දෙදෙනා සොයුරන් අතර බැඳීම හඳුනාගත්තේ එකිනෙකා ඇසුරේ නැතිව වැඩීමෙනි. අප සොයුරු සොයුරියන් වීමේ හැඟීම දැනෙන දා වනවිට අප දෙදෙනා එකිනෙකාගෙන් ඈත්ව ගොස් බොහෝකලක් ගතව ගොස් තිබුණත්, එය ලෙයින් බැඳුනු බැම්මක් නිසාදෝ එහි ගැඹුර අප ද නොදැනම හද පතුලේ නිදන්ව තිබිණ. නිවසේ කෙනෙකු තදින්ම අසනීප වූ විට ද, යමකට තදින් කම්පා වූ විට ද සොයුරු බැම්මක අගය වටහාගන්නට ද, රහස් කියන්නට හා රකින්නට ද කාලයත් සමගම සොයුරු පෙම අප දෙදෙනාටම උගන්වා තිබිණ.

හෙටට, බිළිඳකු ලෙස ඔහු අපේ ලොවට ඇතුළු වීමෙන් පසු ගතවී යන තවත් වසරක් සපිරේ. මල්ලියෙක් වී මගේ ලෝකයට පැමිණි ඔහුත් සමග යන මා දකින බොහෝ අයට ඔහු මගේ අයියා ලෙස පෙනෙන තුරු ම,  කාලය බොහෝ වෙනස්කම් සිදුකරමින් අප අතරින් ගලාගොස්ය. බොහෝවිට නැවතත් අප දෙදෙනා එක වහලක් යට ජීවත්වන්නට ලැබෙන දිනයක් උදානොවනු ඇත. ඉඳහිට සියල්ලන් නිවසේ හමුවන දිනයක පමණක් බොහෝ කාලයක එකතු කරගත් තොරතුරු කියාගන්නට ඉඩ ලැබෙනු ඇත. එහෙත් තවමත්, ඇතැම් දිනෙක ඔහුගේ සුරතේ එල්ලී හෝ මෝටසයිකලයක පිටුපස ගාල්ලේ හෝ කොළඹ නගරයේ සැරිසරද්දී ඔහුත් මාත් ඔබට ද මුණ ගැසෙන්නට ඉඩ ඇත.

නෝ රැඟුම්

කබුකි සහ නෝ රැඟුම් අතරින් වඩා පැරණි නෝ රැඟුම්,නෝ රැඟුම්වල ඉතිහාසය වර්ෂ 1336 දක්වා දිවෙනව... අශිකග සමුරායිවරුන්ගේ පාලන කාලය තුළ, රාජ්‍ය අනුග්‍රහය සහිත ව ඇරඹුණු නෝ රැඟුමට වසර හයසියයක පමණ ඉතිහාසයක්  හිමියි...නෝ රැඟුම්වලත් කාන්තා චරිත පිරිමි අය විසින් රඟන සම්ප්‍රදාය රැඳෙනව...නෝ රැඟුම්වල විශේෂ්තවයක් විදියට කියවෙන්නෙ සම්ප්‍රදායානුකූලව නෝ රැඟුම් කණ්ඩායම එක්ව පුහුණුවීම් කරන්නෙ රැඟුම් ඉදිරිපත් කිරීමට දින කිහිපයකට පෙර එක් වතාවක් පමණයිලු... නළුවන් විසින් ගුරුවරයෙකුගේ හෝ ජ්‍යෙශ්ට නළුවකුගේ සහයෙන් තනි තනිව තමන්ගේ කොටසේ පුහුණු කටයුතු කරගන්නවලු...

නෝ වේදිකාවෙත් කබුකි වේදිකාවෙ වගෙම  ඊට ආවේණික ලක්ෂණ පවතිනව... ගොඩනැගිල්ලක ඇතුලත ඉදිකලත් වහලය වෙනම පෙන්නුම් කෙරෙන ලෙස නෝ වේදිකාව ඉදිවෙනව... ජපන් සය්ප්‍රස් දැවයෙන්...  කබුකි වේදිකාවෙ වගේ වරින්වර දර්ශන පසුතලය මාරු කිරීම නෝ වේදිකාවෙ දි සිද්ද වෙන්නෙ නෑ... වේදිකාවෙ පසුපස අඳින පයින් ගස (kagami-ita) නෝ වේදිකාවට ආවේණිකයි... වේදිකාවට නළුවන් පිවිසීම සඳහා වේදිකාවෙ දකුණු පසින් පටු වේදිකාවක් (hashigakari) තැනෙනව... කබුකි රංගනයේදි හනමිචි වෙලා විකාශය වුණේ මේ හශිගකරි වේදිකාව කියල මතයක් පවතිනව...

නෝ රැඟුම්වල අමනුෂ්‍ය, භූතාත්ම පෙනී සිටින කතා බොහොමයි... නෝ රඟපාන්නන් අතරින් ශිටෙ (shite) කියල හැඳින්වෙන්නෙ මුලින් මනුෂ්‍යයෙකුත් පසුව භූතාතමයක් විදියටත් පෙනීසිටින චරිත... ශිටෙ හැමවිටම වෙස්මුහුණක් පැළඳල වේදිකාවෙ පෙනී සිටිනව... වයස්ගත චරිත, කාන්තා චරිත හා අමනුෂ්‍ය චරිත සඳහා වෙස්මුහුණු භාවිතය නෝ රැඟුම්වල විශේෂ ලක්ෂණයක්... අනෙකුත් චරිත වෙස්මුහුණු භාවිතා කරන අවස්තා හිඟයි...එයාල පියවි මුහුණින්ම පෙනී සිටිනව... මුහුණ සෙලවීමෙන් හා ආලෝකය වැටෙන අයුරු වෙනස්වීමෙන් මේ වෙස්මුහුණුවල භාව ලීලාවන් වෙනස් කරගන්න පුළුවන්ලු...

කබුකි වගෙම ඉතිහාස කතා නෝ රැඟුම්වලත් ඇතුලත් වෙනව... නෝ සංගීතයත් සම්ප්‍රදායික ජපන් වාද්‍ය භාණ්ඩවලින්, විශේෂයෙන්ම නෝ රැඟුමේදි සංගීතය සපයන බටනලාව noh-kan කියලයි හඳුන්වන්නෙ, ඒ ඇරුණම ජපන් සම්ප්‍රදායික බෙර වර්ගත් යොදාගන්නව...නෝ රැඟුමෙදි සංගීතය සපයන්නන් වේදිකාවෙ පසුපස කොටසෙ රැඳෙනව...

නෝ රංගනයත්  පාරම්පරිකව රැකගෙන එන්නක්... ඉතා කුඩා වයසෙදිම පියාගෙන් පුතාට උරුමවන්නක් ලෙස රැගෙන ආ මේ රංගනයේ සමහර චරිත වර්තමානයේදි පියාගෙන් දුවටත් උරුම වෙනවලු... වත්මන් ජපානයේ වෘත්තියමය නෝ රඟන්නන් 1500 ක් විතර ඉන්නව කියල කියන්නෙ... කබුකි වගෙම නෝ රංගනයත් කැමති අයට ඉගෙනගන්න විවෘතයි දැන්...

http://factsanddetails.com/japan.php?itemid=716&catid=20&subcatid=131
http://en.wikipedia.org/wiki/Noh
http://www.youtube.com/watch?v=ModfyW8wDvo
http://www.aug.edu/~cshotwel/2002HUMN/2002.Japan.htm
http://todaikanzeob.main.jp/kanze-e/what-is-noh/rightpage.html

කබුකි රැඟුම්

කබුකි හා නෝ රැඟුම්, ලොව පුරා බොහෝ දෙනෙක් අසා ඇති ජපන් සංස්කෘතික උරුමයන්...කබුකි රැඟුම් කලාවට වසර හාරසියයක පමණ අතීතයක් හිමියි... වර්ෂ 1603-1629 අතර කාලයේ කාන්තාවන් විසින් සියළුම චරිත ඉදිරිපත් කරන නාට්‍ය කලාවක් විදියට කබුකි නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නෙ...නමුත් බොහෝසෙයින් ශෘංගාරාත්මක වීම නිසා සහ ඒ හරහා අපචාරයන්ට තුඩුදීම හේතුවෙන කාන්තාවන් හා ළමයින් කබුකි රැඟුම්වලට එක්වීම 1629 දි අධිරාජයා විසින් තහනමට ලක් කරලා...ඉන් පසුව තරුණ හා වැඩිහිටි පිරිමි අය පමණක් රඟන වර්තමාන කබුකි සම්ප්‍රදාය බිහි වෙලා තියෙන්නෙ...

වර්තමානයේ කබුකි රැඟුම හා ගැයුම මතින් දිවෙන වේදිකා නාට්‍ය කලාවක්...වර්තමාන ජපානයේ ජනප්‍රිය ම පාරම්පරික රැඟුම් කලාව වෙන්නෙත් කබුකි... කබුකි රැඟුමක සියලු චරිත ඉදිරිපත් කරන්න නළුවන් විසින් ...ටෝක්යො, ක්යෝටෝ හා ඕසකා නගරවල ප්‍රධානම රංගශාලාවලට අමතරව තවත් කුඩා රංගශාලාවලත් කබුකි රැඟුම් පැවැත්වෙනව... ප්‍රධාන රංගශාලාවලදි කබුකි නරඹන්නන්ට Earphone guides ලබාගන්න පුළුවන්... විදේශිකයන් කබුකි රැඟුම් නරඹන්න පැමිණෙන නිසා ඉංග්‍රීසියෙන් විස්තර ලබා ගැනීමේ පහසුකමත් මේ වෙද්දි Earphone guide වලට ලබාදීල තියනව... වර්තමාන කබුකිවලදි, රංගනය ඇරඹීමට පෙර, නාට්‍යයේ රඟන සුන්දර තරුණ නළුවෙක් කබුකි ගැන හැඳින්වීමක් ඉදිරිපත් කරනව...ප්‍රේක්ශකයන්ට කබුකි රංගන වේදිකාව, සංගීතය සැපයීම පිළිබඳව ඔහු ඉදිරිපත් කළ විස්තරයෙන් බිඳක් මේ... 

මේ කබුකි වේදිකාව...

කබුකි වේදිකා සැකසීමත් ඊටම ආවේණිකයි...බොහෝ විට නළුවන් වේදිකාවට ඇතුළුවෙන්නෙත් පිටවෙන්නෙත් රඟමින්ම ප්‍රේක්ශකාගාරය තුළින්... "හනමිචි"( Flower path),  එසේ ඇතුල්වීම හා පිටවීම සඳහා ප්‍රේක්ශකාගාරය තුළ තැනෙන පටු වේදිකාව... 

කබුකි රැඟුම්වල සංගීතය ජපන් සම්ප්‍රදායික වාද්‍ය භාණ්ඩවලින් සැපයෙනව... කුරොමිසු, කළු පැහැ තිරවලින් ආවරණය කළ සංගීත කාමරය... ඒ තුළ විශාල ජපන් සම්ප්‍රදායික බෙර ඇතුළු සංගීත භාණ්ඩ රඳවනව... ඊට අමතරව වේදිකාවේ රඟන නළුවන්ට ඉහළින්, අවස්ථාව අනුව ගායකයා පෙනෙන හෝ නොපෙනෙන තවත් සංගීතය හා ගායනය කෙරෙන ස්ථානයක් තියෙනව... එහි ගායකයාත්, ශමිසෙන්, වයලීනයකට ආසන්න වශයෙන් සමාන තත් වාද්‍ය භාණඩයක් වයන්නෙකුත් රැඳී සිටිනු මා දුටුවා...

කුරොකො කියල හැඳින්වෙන්නෙ කබුකි වේදිකාවෙ රඟනය අතරතුරම දර්ශනතලය තුළ ඇති භාණ්ඩ ඉවත්කිරීම ගෙනත්තැබීම කරන අය... තනිකර කළු පාට ඇඳල මූණත් කළුපාටින් ආවරණය කරල ඉන්න ඔවුන් ප්‍රේක්ශකයන්ට නොපෙනෙන්නන් ලෙසින් සිතනවා (Invisible)...පුටුව පිටිපස්සෙ කළු පාටට ඉන්නෙ එයින් කෙනෙක්...

කබුකි වේදිකාවෙ නළුවන් හැඩගැන්වීමත් ටිකක් අමුතුයි... කාන්තා චරිත රඟන නළුවන්ගෙ (එයාලට කියන්නෙ ඔන්නගතා කියල...) මුහුණ සුදුම සුදුපාට වෙන්න හැඩගන්වල... ඊට අමතරව කබුකිවලදි යොදාගන්න පාටවලට ඒ ඒ හැඟීම් නිරූපණය කරන අර්ථයක් තියනවළු... සාමාන්‍ය නාට්‍ය සම්ප්‍රදායන්වලදී වගේ නැතිව මේ අමුතුම විදියට හැඩගන්වන නලුවන් කතාකරන විලාසයත් සාමාන්‍ය ජපන් භාෂාව කතා කරන විලාශය නෙවෙයි... ඊට වඩා බොහෝ සෙයින් වෙනස් ලතාවකට වචන උච්චාරණය කරනව...

හුඟක් ප්‍රසිද්ධ කබුකි කතා ඉතිහාසෙට සම්බන්ධ කතා...ඒවයින් මම දැක්කෙ ‍‍Yoshitsune Senbon Sakura, පැය දෙකහමාරක්... කබුකි රංගශාලවකදි ප්‍රේක්ශකයො නිශ්ෂබ්දව කබුකි බලන්නෙ නෑ...කබුකි බලන ගමන් එහි සුවිශේෂී තැන්වලදි ප්‍රේක්ශකයො අත්පොළසන් දෙනව...ඒ වගෙම සමහර ප්‍රේක්ෂකයො මොකද්ද කියල කෑගහනවත් (ඒක මොකද්ද කියල මට තේරුනෙ නෑ...) අනිත් දේ කබුකි බලන්න එද්දි බොහොමයක් කාන්තාවන් ජපන් සම්ප්‍රදායික කිමෝනාවකින් සැරසිලා එන්න අමතක කරන්නෙත් නෑ...

ඉචිකවා, කබුකි නාට්‍ය සම්ප්‍රදායේ ඉහළින්ම කියවෙන පවුල් නාමයක්... 1673 ඉඳන් අද වෙනකනුත් මේ පවුලෙන් බිහිවන නළුවන් කබුකි රංග ක්ෂේත්‍රයේ රැඳෙනව... ඒත්  අතීතයේ මේ විදියට පාරම්පරික පවුල්වල උරුමයක් ලෙස ගෙන ආ කබුකි රැඟීම අද වෙනකොට ටෝක්යෝ රංගශාලවෙදි කැමති අයට ඉගෙනගන්න පුළුවන්...

http://www2.ntj.jac.go.jp/unesco/kabuki/en/3/3_01.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Kabuki

ගිම්හානයේ අසිරිය - කණාමැදිරි රාත්‍රිය

ඍතු වෙනසින් යුතු රටවල වෙනස් වෙන උෂ්ණත්වය, වර්ෂාව, ආර්ද්‍රතාවයත් එක්කම ඒ පරිසරයේ ජීවත්වෙන සත්ව විශේෂත් දවසින් දවස වෙනස් වෙනව... ඒ අතරෙ හිරු රශ්මියෙන් දැවුණත් ගිම්හානය වඩාත් සොඳුරු වෙන්නෙ ගිම්හානය පුරාවට ගහකොළත් සත්තුත් හිතට දැනෙන්න ජීවත් වෙන නිසා... ඉපල් විතරක් ඉතිරිවුණ ගස්වලට වඩා ගිම්හානයෙ ගෙඩි, කොළ පිරුනු ගස්වැල් ජීව ගුණයෙන් පිරිලා...ඒ ජීවගුණයෙන් යුත් ගස්වැල් කුරුල්ලන්ට ජීවත් වෙන්න අඬගහනව... ඒ නිසාම කාක්කෙක් කෑගහනව එහෙම අහන්න ලැබෙන්නෙ ගිම්හානයෙදි...

කණාමැදිරියන් නරඹන කණමැදිරි රාත්‍රීන්, වසන්තයේ අග සහ උණුසුම් ගිම්හාන රාත්‍රීන්වල පැවත්වෙන එක් උත්සවාංගයක්...ශිශිරයට පොළව යට හරි දිරාපත්වෙන කොළ රොඩු අතරෙ හරි සැඟවිලා ශිශිරතරණය කරන කණාමැදිරි කීටයන්, ජපානයට වසන්තයේ අග සහ ගිම්හානයේ මුල රංචු පිටින් දකින්න ලැබෙන කෘමි විශේෂයක්... තෙත්බිම්, කුඹුරු, ළඳුකැලෑ ආශ්‍රිතව ජනනය වෙන නිසා ටෝක්යොවෙ කොන්ක්‍රීට් වනාන්තරයේ ඔවුන්ගෙ ස්වභාවික ජනනය සීමා වෙලා... ටෝක්යෝවෙ ඉතබශි කණාමැදිරි අභිජනන මධ්‍යස්ථානය  ජුනි මාසයේ අග එම මධ්‍යස්ථානයේ දි අභිජනනය කළ කණාමැදිරියන් රාත්‍රී ප්‍රදර්ශනයකට එක් කරනව...ඊටත් වඩා ස්වභාවිකව ම ඔවුන් දකින්න කැමති නම් ෆුස්සා ගංඉවුරේ කණාමැදිරි රාත්‍රියට එක්වෙන්න පුළුවන්... මේ උත්සවයෙදි දකින්න ලැබෙන්නෙ නගර වැසියන් පිරිසක් විසින් අභිජනනය කර මුදාහරින කණාමැදිරියන්ලු... මීට අමතරව පුංචි පුංචි කණ්ඩායම් විදියට, කණාමැදිරියන් බලන්න යන අවස්ථා බොහොමයක් ගිම්හානයේදී සංවිධානය වෙනව...ජපානයේ අනෙක් ප්‍රදේශවලත්...ටෝක්යෝවෙන් තරමක් ඈත්වෙද්දි ස්වභාවිකම ජනනය වෙන කණාමැදිරියන් බලන්න පුලුවන්... ජපානෙ පුරාම ගිම්හාන රාත්‍රීන්වල ගංගා, විල් ආශ්‍රිතව කණාමැදිරි නැරඹන ස්ථාන තියෙනව...

ලෝකයේ සෞම්‍ය හා නිවර්තන කලාපවල කණාමැදිරි විශේෂ 2000 විතර ඉන්නවලු, උදරයේ යට පෙදෙස ආශ්‍රිතව සිදුවෙන රසායනික ප්‍රතික්‍රියාවක් නිසා මේ කෘමියා තුළ ආලෝකය උපදින්නේ සහකරුවෙක් සොයාගැනීමට බවයි කියවෙන්නෙ... තවම අපේ ගෙදරට නං කණාමැදිරියෙක් රෑ බදුල්ලෙක් අමුත්තෙක් නෙවෙයි... අපි හැමදාම දකින, හොඳ කුරුමාණමක් හරිගියොත් සමහර වෙලාවට පූසට ගොදුරක් වෙන තවත් එක සතෙක්... දොර පඩිය උඩ වාඩිවෙලා බලා ඉඳිද්දි රැයේ අසිරිමත් දසුනක්... ඒත් ඉවක් බවක් නැති කෘමිනාශක භාවිතය අපිටත් කණාමැදිරි රාත්‍රියකට යන්න සිද්ද කරාවිද මන්දා...

හචිකො - දුම්රිය පොළට ආ බල්ලා

සිය ස්වාමියා සොයා දිනපතා දුම්රිය පොළට පැමිණි ජපන් බල්ලා පිළිබඳව ඇත්තේ සුප්‍රසිද්ධ කතාවකි. සම්පූර්ණ කතාව නොවුණ ද ඒ පිළිබඳව යම් කොටසක් මා ජපානයට එන්නට පෙර ද අසා තිබිණ. බල්ලන්ට ඉතාම ප්‍රිය නිසාම ඒ කතාව මගේ මතකයේ රැඳිණ.

හචිකෝ 1923 අකිටා ප්‍රදේශයේ උපන්,  අකිටා ඉනු වර්ගයට අයත් බල්ලෙකි. (අකිටා ඉනු තරමක් විශාල ලස්සන ජපන් බල්ලන් වර්ගයකි.) ටෝක්යො විශ්ව විද්‍යාලයේ කෘෂිකර්ම අංශයේ මහාචාර්යවරයෙක් වූ හිදෙසබුරො උඑනො, හචිකෝ ගේ ස්වාමියා විය. සෑම දිනකම සවස ස්වාමියා කැඳවාගෙන ඒමට ශිබුයා දුම්රියපොළට යාම හචිකෝගෙ දින චර්යාවට අයත් විය. හදිසියේම මහාචාර්යවරයා මිය ගියේය. මහාචාර්යවරයාගෙ මරණින් පසුත්, සිය ස්වාමියා සොයා පුරුදු නිවසටම හචිකො පැමිණියේය. එහෙත් කාලයත් සමග තවදුරටත් සිය ස්වාමියා නිවසේ නැති බව වටහාගත් හචිකො ස්වාමියා සොයා දුම්රියපොළට පැමිණෙන්නට විය. හරියටම සිය ස්වාමියා පැමිණෙන දුම්රිය, දුම්රියපොළ වෙත ළඟා වෙද්දී හචිකො එහි විය. ක්‍රමයෙන් හචිකෝ ගෙ මේ පැමිණීම අන්මගීන්ගේ අවදානයට යොමුවෙත්ම ඔවුන් හචිකො වෙනුවෙන් කෑමට යමක් ගෙනවිත් දීමට පුරුදු වූහ. මේ අතර මහාචාර්ය උඑනොගේ සිසුවෙකුගේ අවදානයට ලක්වුණ හචිකෝ පිළිබඳ පුවත, ඔහු විසින් සවිස්තරව සොයා ටෝක්යෝ අසහි පුවත්පත වෙත යොමු කිරීමත් සමග ම ජපානයේ අවදානය මේ බල්ලාගේ අපූර්ව ස්වාමිභක්තිය වෙත යොමුවිය. මෙසේ වසර නවයක් හචිකො සිය ස්වාමියා වෙනුවෙන් ශිබුයා දුම්රිය පොළ  අසල ජීවත් වූයේය. 1935 මාර්තු 8 වෙනිදා ශිබුයා හි වීදියක මියගොස් සිටි හචිකෝ ගේ සිරුර හමුවිණ.

පිළිකාවක් හේතුවෙන් මියගිය බව සැලකෙන හචිකොගේ සිරුර උඑනෝ කෞතුකාගාරයේ සංරක්ශණය කර රඳවා තිබේ.

 1934 දී ශිබුයා දුම්රියපොළ ඉදිරිපිට නිර්මාණය කර ඇති හචිකෝගේ ලෝකඩ ප්‍රතිමාව අද ද එහි යන එන දෙනෝදහකට හචිකෝ සිහිපත් කරවමින් එහි රැඳී ඇත.

සෑම වසරකම අප්‍රේල් 8 වෙනිදා බල්ලන්ට ආදරය කරන්නන් විසින් ශිබුයා දුම්රියපොළ ඉදිරිපිට ට රැස්ව හචිකෝ සිහිකෙරේ.  
සෙයිජිරෝ කෝයමා විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද 1987 දි නිර්මාණය කරන ලද හචිකෝ මොනගටරි (Hachiko monagatari) ජපන් චිත්‍රපටය හචිකෝගේ ජීවිත කතාව ඉදිරිපත් ක‍රයි.

සත්‍යය පරිකල්පනයෙන් ඔපවත්ව...The man in the iron mask

 වර්ෂ 1669 ජුලි මාසයේ අග භාගය ගෙවී යයි. දහහතර වන ලුවී රජුගේ අමාත්‍ය මාර්ක්වීස් ඩි ලුවිස් වෙතින් පිග්නෙරොල් බන්ධනාගාර ප්‍රධානියා සේන්ට් මාර්ස් වෙත ලැබුණ ලිපියකි.
එස්ටාච් ඩෞගර් නම් වූ සිරකරුවෙක් ඊළඟ මාසයේ බන්ධනාගාරය වෙත ළඟාවීමට නියමිත බව හේ දන්වා එවා ඇත. බන්ධනාගාරයකට එය අමුත්තක් නොවන නමුත් ඒ සමග ඇති අනිකුත් නියෝග ඔහු තුළ තරමක විශ්මයක් ඇති කිරීමට සමත් ය. ළඟාවීමට නියමිත සිරකරු වෙනුවෙන් එකිනෙක පසුපස එකිනෙක වැසීයන දොරවල් කිහිපයකින් යුත් කුටියක් සකස් කිරීමට ඔහු අණ කරයි. පිටස්තර කිසිවෙකුට සිරකරු පවසන කිසිවක් නොඇසෙන පිණිසය ඒ.  තව ද දිනකට වරක් බන්ධනාගාර ප්‍රධානියා වන සේන්ට් මාර්ස් විසින් ම සිරකරුට ආහාරපාන හා අනෙකුත් අවශ්‍යතා සැපයිය යුතුය.
ලිපිය දෙස හොඳින් බැලූවිට තවත් කරුණක් පැහැදිලි වේ. ලිපිය ලියන්නෙකු ලවා ලිය වූව ද සිරකරුගේ නම ඩි ලුවිස් අමාත්‍යවරයාගේ අත්කුරින්ම ලියවී ඇත.

---------

සිතුවම- විකිපීඩියා වෙතින්

ඩන්කර්කෙ හි අණ දෙන නිලධාරී කැප්ටන් ඇලෙක්සන්ඩර් ඩි වෙරොයි තමා විසින්ම අත්ඩංගුවට ගත් සිරකරු ද සමග අගෝස්තු මාසයේ අග භාගයේ පිග්නෙරොල් බන්ධනාගාරය වෙත ළඟාවේ. කළු විල්ලුද රෙද්දකින් කළ මුහුණු ආවරණයකින්, බන්ධනාගාරයට රැගෙන ආ මේ විශේෂ සිරකරුගේ මුහුණ ලොවෙන් සඟවා තිබේ.

එදින සිට වසර 34 ක් සේන්ට් මාර්ස් බන්ධනාගාර පාලකවරයා යටතේම බන්ධනාගාර කිහිපයකට මාරු වෙමින් ඔහුගේ සිරකරු දිවිය ගතව ගිය අතර ඒ මාරුකිරීම් සියල්ලේදීමත් සිරකරුගේ මුහුණ ආවරණය කිරීමට පාලකයන් වගබලාගත්හ. වර්ෂ 1703 දී සිරකරු මියගියේය.

රජුගේ සොහොයුරෙක්, නීත්‍යානුකූල නොවන පුත්‍රයෙක්, ජනරාල් වරයෙක්, රහස් දැන සිටි සේවකයෙක්, ආදී බොහෝ උපකල්පන බාහිර ලෝකය තුළ කට කතා ලෙස පැතිරිණ. එහෙත් සත්‍ය වශයෙන්ම ඔහු කවරෙක් ද යන්න කිසිදා ලොවට හෙළි නොවීය.

-------------------------

මේ සත්‍ය කතාව වටා බොහෝ ප්‍රබන්ධ බිහිවිය. ඒ අතර වර්ෂ 1840 අග භාගයේ ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩූමාගේ පරිකල්පනය තුළ,  බලහත්කාරයෙන් යකඩ මුව වැස්මකින් මුහුණ ආවරණය කර, බැස්ටිල් බන්ධනාගාරයේ රඳවා තබන ලද දහහතර වන ලුවී රජතුමාගේ නිවුන් සොයුරා Philippe ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය වූයේ (Three Musketeers නවකතාවේ දී) ඔහුයි. 

----------------------

1909 සිට 1998 දක්වාම මේ කතාව පාදක කරගෙන කෙරුනු චිත්‍රපට හා ටෙලිනිර්මාණ බොහොමයකි.
චිත්‍රපටයත් නවකතාවත් එකට බැඳුනු කතාපුවතක් ඉදිරිපත් නොකරන නමුත්, ලෙනාඩෝ ඩි කැප්‍රියෝ නවවන ලුවිස් රජතුමාට හා ඔහුගේ නිවුන් සොයුරා Philippe ට රඟන Randall Wallace විසින් ලියා අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද  "The man in the iron mask" චිත්‍රපටය ඇලෙක්සන්ඩර් ඩූමාගේ පරිකල්පනය තුළ බිහිවූ ච‍රිත භාවිතා කරමින් වඩාත්ම මෑතක නිරමාණය වූ චිත්‍රපටයයි.

----------------------------------
 Source:
http://en.wikipedia.org/wiki/Man_in_the_Iron_Mask
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Man_in_the_Iron_Mask_%281998_film%29
http://www.gutenberg.org/files/2759/2759-h/2759-h.htm

අනාගතය දැකීමේ තැත සහ Marriage Simulator

මිනිසා වන අපට අනාගතයට කර පොවා බලන්නට වරම් නැත. එතකුදු අනාගතයට කර පොවා බැලීමේ නොතිත් ආශාවෙන් පෙළෙන මිනිසා ඒ සඳහා නානාවිධ උපක්‍රම සොයා යයි. අතීතයේදී ද එය එසේම විය. වර්තමානයේ ද එය එසේමය. අනාගතයේ ද එය එසේම වනු ඇතැයි සිතේ.

අනාගතය දැකීමේ හැකියාව මිනිසාගෙන් වසං කර ඇත්තේ ඒ දැක එය විඳ දරාගැනීමට හැකියාවක් මිනිසාට නැති බැවිනැයි මා වරක් කියවා ඇත. අනාගතය දැකීමේ හැකියාව බුදුරදුන්ට තිබුණ ද, ස්ථිර ව අනාගතය දැකිය හැකි බවක් මට නොසිතේ. නුදුරු අනාගතයේ සිදුවිය හැකි යම්සිදුවීමක් වළක්වා ගතහොත් ඉදිරිය වෙනස් වන බැවිනි. ඊට හොඳම උදාහරණයක් ලෙස මා දකින්නේ අංගුලිමාල කුමරුන් සිය මව මැරුවහොත් අපාගත වනු දකින බුදුරදුන් ඊට පෙර ඔහු හමුවට වැඩම කර ඔහු බුදුන් දැක, නිර්වාණය අවබෝධ කළ රහතන් වහන්සේ නමක් කිරීමයි.

ලාංකීය හා බොහෝ දුරට ඉන්දියානු සම්භවය හා බලපෑම ඇති රටවල්වල මිනිසා විසින්, අනාගතය දැකීමේ නොතිත් ආශාව ජ්‍යෝතිශය යොදා ගනිමින් යම් තරමකට සමහන් කරගනු පෙනේ. සාස්ත්‍ර කීම හා ඇසීම දිනෙන් දින එය කියන පුද්ගලයා ද යොදා ගන්නා උපාය මාර්ගය ද පමණක් වෙනස් වෙනස් වෙමින් අප සමග ම යයි. කෙතරම් දැනුවත් වූව ද වංචාකාරයින්ට හසුවීම ද මේ නොතිත් ආශාව නිසා ම වේ. මට වටහා ගනු නොහැකි නමුදු මේ සියල්ල බොරුවකැයි කීමට ද ඉක්මන් නොවෙමි. වටහා ගනු නොහැකි වුව ද ඒවායේ යම් යම් සත්‍යතා මම ම අත්විඳ ඇති බැවිනි.

මේ සිතිවිලි රැස අද මසිත ජනිත කළේ ජපන් කෙටි චිත්‍රපටයක් විසිනි. අනාගතය දැකීමේ කුතුහලය ඉහළම තලයේ පවතින්නේ යොවුන් වියේදී යයි මම අසා ඇත්තෙමි. මෙය ද සිය විවාහ දිවිය කෙබඳු වේදැයි බලන එවන්යොවුන් පෙම් යුවලක කතාවකි. වඩාත් සාර්ථක හා සත්‍යයට වඩා ළං වූ උපායමාර්ගවලින් අනාගතය දැකීමේ තැත පිළිබඳ විග්‍රහයකි.

ඉංග්‍රීසි උපසිරසි සහිතව යූ ටියුබ් හි නැරඹිය හැක.
http://www.youtube.com/watch?v=2EzWRPvgtP8
http://www.youtube.com/watch?v=jhgDsGgRrNs&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=zY9Ic0GuDEY&feature=related

සතුටින්ද ඔබ පෙරටත් වඩා මගේ ඉපැරණි පෙම්වතී...

පෙම් සබඳතා බිඳී ගිහින්, දෙදෙනා දෙපසට ගියත් පෙම නොමියෙයි... පෙම්වතුන් ද නොමියේ... ඔවුන් තවත් කෙනෙක් හා පෙමින් බැඳී නව දිවි අරඹයි... කාලයේ වැලිතලාවේ සැඟව ගිය පෙම  තනිවුණ සංසුන් නිමේෂයක මිහිරි සුවඳක්ව සිත තුළ සුවඳ දේ...

අම්මා කෙනෙක්, බිරිඳක් වෙලා

ලොව කාට හෝ නුඹ උරුමැතී

සතුටින්ද ඔබ පෙරටත් වඩා

මගේ ඉපැරණි පෙම්වතී

මමද සැමියෙකි ඇයට අවනත

දෙදරුවන් ළඟ නිවන සරතැස

කාලයේ වැලි තලාවේ

සබඳකම් සැඟ වුණාවේ

අතරමඟ සුනුවිසුනු පැතුමක

මතක මිහිරියි තාම හිත යට

පරවුණත් මල් අතීතේ

සුවඳ හදවත සමීපේ

පද රචනය – රවී සිරිවර්ධන

සංගීතය - රෝහණ වීරසිංහ

ගායනය – කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ

ගීතය මම දැක්කෙ සිළුමිණ රසඳුනේ තිබිල... දැක්ක ගමන්ම මගේ හිතගත්ත නිසා මේ එක්කිරීම...

අහන්න සින්දුව...

ඇගේ මළගම නොදුටු මා සිත...

එවක නව යොවුන් වියේ සිටිය ද මිතුරු මිතුරියන් හා ගත කිරීමට වඩා ඈ හා දොඩමළුව සිටිම මට ප්‍රිය විය. ඉතා රසවත්ව කෑම පිසින ඈ මා ප්‍රිය කරන කෑමක් සාදාදෙන්නට උත්සුක වූයේ මගේ ම අම්මා මෙනි. ඒ වනවිට මගේ අම්මාගේ අසීමිත ප්‍රවේශම් කිරීමෙන් හෙම්බත්ව සිටි මට ඇගේ ළඟ ජීවත් වීම සතුටක් විය. ඈ උණ හෙම්බිරිස්සාවකට බෙහෙත් අහුරු ගණන් ගිලින්නට සිදුකළේ නැත. එය ඉවසා දරා ඉන්නට හුරු කළාය. කෙටියෙන්ම ඈ ජීවිතය දරා ඉන්නට මා හුරුකළාය.

දුකක් දැනුන කළ ද සතුටක් දැනුන කළ ද එසේත් නැතිනම් හේතුවක් නැතිවම ද ඈ ළඟට ගොස් ඈ හා දොඩමළුව ඉන්නට මම ප්‍රිය කළෙමි. ඈ ද එසේමය. මට අම්මා නොවූව ද ඈ අම්මා මෙන්ම මා කියන දේ ද නොකියන දේ ද සිතන දේ ද සියල්ල වටහාගත්තාය. අප ගැන කතා කිරීමට ඇති සියල්ල කියා අවසන් වූ කළ අප දෙදෙනා පොත් පිටු අතර මැවුණ චරිත සමග ජීවත් විමට පටන් ගන්නෙමු. අප ගැන කතා කරනවාටත් වඩා එය අප දෙදෙනාටම ප්‍රිය වූ මාතෘකාවක් විය. හැමවිටම අප දෙදෙනාගේ අදහස් සම නොවූව ද කිසිවිට මතගැටුමකින් ඒ සාකච්ඡා නිමා නොවීය.

----------------------

එක්තැන් නොවුණද ඈ කෙමෙන් දුර්වල වූවාය. එවක ද ඈ පුවත්පතක හෝ යමක් කියවීමට උත්සුක වූයේ කියවීම ඈ තුළට කිඳා බැස තිබුණ හෙයිනි. කෙමෙන් තනිකම ඈ වෙළාගනු මට දැනිණ. දුර්වල වන ඈ දැකීම දුකක් වුව ද හැකි හැමවිට ඈ දැකීමට එකල ද මම ආසා කළෙමි. ඈ ද පෙර මෙන්ම සිය සිත මා ඉදිරියේ විවර කළාය.

දූ දරුවන්ට සිය යුතුකම් ඉටුකර අවසන නිදහසේ ජීවත් වූ ඈ, ඔබ මා දකින උපාසිකාවක නොවූ නමුදු බොහෝ දුරට ආත්මාර්ථය හීන කළ ආශාවන් අඩු තැනැත්තියක වූවාය. ලෝකයාට පෙනෙන්නට පින්කම් නොකළ ද, ඈ කළපින් බොහෝ විට ඔබටත් මටත් කළ නොහැකි බව නම් මම දනිමි. ඒ නිසාම ඈ සිය අවසන් කාලය ගතවන බව දැන හුන් සේම, ඒ ගැන බියක් හෝ පසුතැවිල්ලක් ද නොවින්දාය.

ඈ තවදුරටත් නැත.

ඇගේ මළගමට සහභාගී විමට මසිත ඉඩ නුදුන්නේ මන්දැයි මට අද ද සිතාගනු නොහේ. ඊට සහභාගි නොවීමට මට හේතුවක් තිබුණේ නැත. එහෙත් එහි යෑමට මා අකමැති වූ හේතුව ජීවමාන ඈ මසිත තබා ගැනීමේ ආශාව හෝ අනෙකක් වන්නට ඇත.

ඈ මෙලොව හැරගොස් මේ වනවිට වසර පහක් පමණ ගතව ගොස්ය. ඇගේ මළගම තිබුණේ කුමන මාසයේද වත් යන්න මගේ මතකයේ නැත.  එහෙත් අද උදෑසන ද ඈ නැවතත් මගේ ලෝකයේ ජීවමාන වූවාය.

සේයා රුව:
http://www.flickr.com/photos/95112192@N00/5258649391/

අඩසියවසක නිහැඬියාවකින් පසු...(චිලි ගිනිකඳු පිපිරුම)

අඩසියවසක් නිහඬව හුන් චිලි රටේ Puyehue-Cordón Caulle ගිනිකඳු පන්තිය නැවත වරක් ක්‍රියාත්මක වෙලා, ජුනි හතර වෙනිදා... උදේ වරුවේ සිදුවුණ අනතුරු හඟවන භූ කම්පා රැසකින් පස්සෙ...හවස්වරුවෙ ගිනිකන්ද පුපුරලා...රික්ටර් මාපාංක 4.0 ට වැඩි භූකම්පන 12කුත් ඇතුළුව භූ කම්පන 230 ක් විතර සිදු වුණාලු...ගිනි කඳු පිපිරුමත් සමගින් 3000 ක් පමණ දෙනා ප්‍රදේශයෙන් ඉවත් කරගන්න චිලි රජයට සිදු වුණාලු...
ගිනිකඳු පිපිරුමෙන් නිකුත්වුණ අළුවලින් සමහර ගංගා, පාරවල්, ගොවිපොළවල් වැහිල ම ගිහින්... සමහර ඒව මීටර් බාගයක් විතර ගනකම් අළු තට්ටුවකින් වැහිලා...

A view of the Nahuel Hapi lake in Bariloche, covered by ash from the Puyehue volcano. AFP PHOTO / Francisco Ramos Mejia

මෙය රූගත කරගන්නත් වීඩියො කරගන්නත් උනන්දු වුණ අය නිසාවෙන් මෙහි විශිෂ්ට ගණයේ සේයා රූ හා විඩීයෝ පට බොහොමයක් තියනව, බොහෝ වෙබ් අඩවිවල...
මේ එවැන්නකින් ලබාගත් වීඩියෝ පටයක්...

 Erupción en el Cordón del Caulle from isanat on Vimeo.

භූ ගැබ තුළ ඇති අති දැවැන්ත පීඩනය මුදාහරින ගිනිකඳු විවරය...

තරුකැට වගෙ දිලියෙන ගිනිපුළිඟු මවන සොඳුරු දසුන...
මේ ගිනිකඳු පිපීරුමක් සමග ඇතිවන විදුලි අකුණු... Volcanic lightning කියන අපූරු සංසිද්ධිය
ගිනිකඳු පිපිරුමත් එක්ක නිකුත්වන අලු, ගල් කැබලි, ලාවා එක්කම සෑහෙන අයිස් ප්‍රමාණෙකුත් එළියට එනවලු... අළුවළා තුල මේව ගැටෙද්දි සිදුවන ස්තිථි විද්‍යුත් විසර්ජනය මේ විදියට අපිට දකින්න ලැබෙන්නෙ ඒ නිසා කියල තමයි ඒ ගැන පර්යේෂණ කළ විද්‍යාඥයො කියන්නෙ...

Volcanic lightning is seen over the Puyehue volcano. (AP Photo/Francisco Negroni, AgenciaUno)

මේ වෙද්දි ගිනිකඳු පිපිරුම හීනවෙමින් පැවතුනත් එය ලෝකයට කළ බලපෑම තවම නැවතිලා නෑ...ගිනි කඳු අළු වළාකුලු පැතිරුම නිසා චිලි, ආජන්ටිනා උරුගුවේ රටවල්වල සමහර ගුවන් තොටුපලවල තාවකාලිකව වසා දමන්නත්, ඔස්ට්‍රේලියා නවසීලන්ත කලාපයේ පවා, ලොව ප්‍රධාන ගුවන් ගමන් සේවා කිහිපයකම ගුවන් ගමන් අඩාල කරන්නත් වාලුගෝලයේ රැඳුන ගිනිකඳු අළු සමත් වෙලා...

විස්තර සහ සේයා රූ...
http://www.heraldsun.com.au/news/photo-gallery/gallery-e6frf94x-1226070116594?page=1
http://bigthink.com/ideas/38754
http://en.wikipedia.org/wiki/2011_Puyehue_eruption
http://www.flickr.com/photos/cashflowchampion/5807132621/in/set-72157626780666161/

අරාබි නිසොල්ලාසය හෙවත් එක්දහස් එක් රැය (Arabian nights)

මොකක් හරි කතාවක් ඉවර නොවී ඇදිල යනකොට අරාබි නිසොල්ලාසෙ වගේ කියල කියනව අනන්තවත් ඇහිල තියනව නේද.?
සුන්දර රූපවාහිනී කතාමාලාවක්, චිත්‍රපට, ගීත සේම වීඩියෝ ක්‍රීඩා ආදී බොහෝ දෑ නිර්මාණය කළ අරාබි නිසොල්ලාසය සිය ජීවිතය බේරාගන්න එක් යුවතියක් එක්දස් එක් රැයක් තිස්සෙ කිවූ අපූරු කතාමාලාවක්...

 

Illustration by H.J. Ford (1898)

මේ කතාමාලාව පර්සියන් රජකුමරෙකුට ඔහු විවාහකරගත් බිරිඳ විසින් එක්දහස් එක් රැයක් තිස්සේ කියල තියනව...
මේ කතාමාලාව හා බැඳෙන්නෙ,  පර්සියන් රජකෙනෙක් වෙන Shahryār රජතුමා සහ ඔහුට මේ කතාමාලාව කී ඈ, පසුකාලයක ඔහුගේ රැජින වුණ, Scheherazade රැජින...

සිය සොයුරාගේ බිරිඳත්, තමා බොහෝසෙයින් ආදරය කළ සිය බිරිඳත් දෙදෙනාගේම විශ්වාසඝාතක භාවය නිසා සමස්ත ස්ත්‍රීන් කෙරෙහිම කලකිරුණු මේ රජතුමා සෑම රැයකදීම එක් කන්‍යාවක් බැගින් විවාහ කරගෙන ඇය විශ්වාසඝාතකව තමා නින්දාවට පත්කිරීමට පෙර සෑම උදෑසනකම මරා දැමීමට පුරුදු වුණා... මේ විදියට ගෙවුණු වසර තුනකින් පසු මුළු රාජධානියම දුක් අඳෝනාවලින් වැසී යද්දී  දහසක් පමණ යුවතියන් මරණයට පත්වී තිබුණා... අවසන රජුට කන්‍යාවන් සැපයීම සිදුකළ අමාත්‍යයාට ඔහුගේ රූමත් උගත් දියණිය ඊළඟ රැයේ රජතුමාට බිලිදීමට සිදුවුණා...
ප්‍රඥාවන්ත කුමරියක් වූ ඈ, දිගින් දිගටම සිදුවන මේ ක්‍රියාවලිය නැවැත්වීමටත් සිය ජීවිතය බේරා ගැනීමටත් අපූරු සැලැස්මක් සකස් කළා...

ඈ තමා ජීවත්වන අවසාන රැයේ තමාට බොහෝසෙයින් ආදරය කරන සිය නැගණිය ද තමා සමග නවත්වා ගැනීමට රජුගේ කැමැත්ත ලබාගත්තා...ඇගේ සැලැස්මේ පරිදි හිමිදිරි යාමයේ ඇහැරුණ නැගණිය ඈට ලස්සන කතාවක් කියන්න ඉල්ලීමක් කළා...රැයේ අවසන් හෝරාවේ සිය නැගණිය සතුටු කිරීමට රජුගේ ද අවසරයෙන් එක් සුන්දර කතාවක් කීමට පටන්ගත්තත්...

උදාවන හිමිදිරියේ කතාව අවසන් වුණේ නෑ...

කතාව අවසන්වනතුරු ඇසීමට ලොල් වූ රජතුමා එදිනට පමණක් ඇයට ජීවත්විමට ඉඩදීමට තීරණය කළා... ඊළඟ රැයේද ඒ කතාව අවසන් කර තවත් අලුත් කතාවක් පටන් ගත් ඈ හිමිදිරියේ එහි අවසන් කොටස ඉතිරි කළා... මේ විදියට ගෙවුණු එක්දහස් එක් රැයක් අවසන ඇගේ කතාත් අවසන් වුණා...

එහෙත් ඒ වනවිට, ඈ කෙරේ පෙමින් බැඳුන, වඩා කරුණාවන්ත හා දුර දක්නා මිනිසකු ද ඇගෙන් ලද පුතුන් තිදෙනෙකුගේ පියෙකු ද වී සිටි රජතුමා ඇය රැජින කරගෙන සිය ජීවිතයේ ඉතිරි කාලය ගතකිරීමට තීරණය කළා...

රාජධානියේ අවාසනාවත් කාලය අවසන්කර, සිය ජීවිතය ද රැකගත් ඈ කී මේ කතාමාලාව අරබි නිසොල්ලාසය ලෙසින් ලෝකයට එක්වුණා...

පුරාණ හා මධ්‍යතන යුගයේ ඉන්දියානු, අරාබි, ප‍ර්සියානු හා ඊජිප්තියානු ජනකතාවල ආභාශය මෙහි රැඳෙන බව කියවෙනවා... පුරාණ ලියවිලිවල මේ කතා ගැන ලියවෙන අතරෙම, 1706 දි මුල් වතාවට ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් මේ කතාමාලාව මුද්‍රණය වෙලා තියෙන්නෙThe arabian nights කියල... Antoine Galland ගෙ පරිවර්තනයක් විදියට...
වියයුතු වූ පරිදිම එකිනෙක ඈඳෙන මේ කතා කතාවක ඇතුලෙ තවත් කතාවක් කියවෙන විදියට තියෙනවලු... පසුකාලීනව තවත් ජනකතාත් මේකට එකතු වෙලා තියනවලු ඒ ඒ ලේඛකයන් අතින්... ලස්සන නිර්මාණ බොහොමයකට පාදක වුණ එක්දහස් එක් රැයේ කතා මාලාවෙ රජතුමාත් රැජිනත් මෙන්න මේ විදියට හිටියලු 2000 නිර්මාණය වුණ මිනිසෙරීස් එකේ...

Mili Avital as Scheherazade and Dougray Scott as Shahryar, in the ABC/BBC Miniseries Arabian Nights (2000).

TEDDY BEARS...ටෙඩි බෙයාවෝ...

ටෙඩිබෙයාවො...කියන ඕනෙම දෙයක් හරස් ප්‍රශ්න අහන්නෙ නැතිව සාවදානව අහගෙන ඉන්න, දුක හිතිල අඬද්දි සද්ද නැතිව ළඟට වෙලා ඉන්න, තනියි කියල හිතිල ඉන්න වෙලාවට තනියට ඉන්න ටෙඩිබෙයාවො...
බබාලගෙ වගෙම බොහොමයක් ගෑණුළමයින්ගෙත් අවදානය තදින්ම යොමුවෙන, ආදරේ උදුරගන්න ටෙඩිබෙයාවො...

මේ ගොල්ලො ලෝකෙට එකතුවෙලා තියෙන්නෙත් හරිම අපූරු විදියකට...
ඒ ගොල්ලො මේ ලෝකෙට මුලින්ම එකතුවෙලා තියෙන්නෙ 1902.
එයාලට මේ නම ලැබිල තියෙන්නෙ හිටපු ඇමරිකානු ජනපතිවරයෙක් වන තියඩොර් රූස්වෙල්ට් ගෙ සුරතල් නම වුණ ටෙඩි වලින් බිඳිල ඇවිත්... Teddy's bear පස්සෙ කාලෙකදි ටෙඩිබෙයා වෙලා...
ඒ අතීත සිදිධිය කියවෙන්නෙ මෙන්න මේ විදියට...
මිසිසිපි සහ ලුසියානා ප්‍රාන්ත අතරදේශසීමා ප්‍රශ්නයක් විසඳීම වෙනුවෙන් එහි ගිය තියඩෝර් රූස්වෙල්ට් ජනපතිවරයාව, විනෝදය සඳහා වලස් දඩයමක එක්ක යන්නත් ඔහුව එහි ගෙන්වාගත් ආරාධිතයන් අමතක කරල නෑ...ඒත් ඉතාම අසාර්ථක දවසක් වුණ එදා එකම වලහෙක්වත් හම්බෙලා නෑ... ඒත් මේ අය ජනපතිවරයාව සතුටු කිරීමේ අරමුණින් කොහෙන්දෝ හොයාගත් වලස් පැටියෙක්ව ගැටගහගෙන ඇවිත්...ඒත් මේ ජනපතිවරයා ඒ වලස් පැටියට වෙඩි තැබීම ප්‍රතික්ෂේප කරල...
ක්ලිෆර්ඩ් බෙරිමන් කියන කාටූන් ශිල්පියාගෙ තෙලිතුඩින් ඒ සිද්ධිය මෙන්න මේ කාටූනය බවට පත්වෙලා...

 මුලින්ම මේ සංකල්පය ලෝකෙට එකතු කරපු කාටූනය තමයි මේ... මේ කාටූනය නම් කරල තියෙන්නෙ Drawing the Line in Mississippi  කියල..

ඉතාම ආකර්ශනීය හා ජනප්‍රිය වුණ මේ කාටූනයේ හිටි වලහා නිව්යෝක් නගරයේ යුවලක් (Morris and Rose Michtom) අතින් පුලුන් පුරවපු ටෙඩි බෙයාවෙක් වෙලා... කාටූනයෙ වගේම... වාඩිවෙලා ඉන්න අහිංසක සුරතල් එක්කෙනෙක්...මේ ටෙඩිබෙයාවට තිබුණ ඉල්ලුම කොච්චර ද කියනව නම් Butler Brothers කියන නිපැයුම්කරුත් එක්ක මේ යුවල මහා පරිමාණයෙන් ටෙඩි බෙයාවො නිශ්පාදනය පටන් අරගෙන...

ඒ වෙනකොටත් පූසො, බල්ලො හාවො වගේ, පුරෝපු සුරතල් සතුන් නිශ්පාදනය කරමින් සිටි ජර්මන් ජාතික ආයතනයක් (Steiff firm)වෙනුවෙනුත් Richard Steiff මේ කාලෙදිම වලස් පැටියෙක් නිරමාණය කරල තියනව...

මේ විදියට විකාශනය වුණු නිර්මිත සුරතල් සත්තු අද වෙනකොට ලෝකයම ආක්‍රමණය කරල විතරක් නෙවෙයි, ජනප්‍රිය කාටුන් සත්තු ඇතුළුව ලෝකෙ ඉන්න හැම සතෙක්ම වගේත් මේ ගොල්ලො අතරටත් එකතු වෙලා...

මේ ජනප්‍රියම චරිත දෙකක් වෙන ටොම් සහ ජෙරී මේ අතරට එකතු වෙච්ච වෙලාවක්...
 
මේ සුරතල් සතුන් විවිධ රෙදිවර්ගවලින් මහල විවිධ දේ පුරවල හදනව... ලී කුඩු, ලී රොඩු, රෙදි කෑලි, පුළුන්, වූල් වගෙම රබර්වලින් පොලියෙස්ටර්වලින් කෘතිමව නිෂ්පාදිත (Polyester foam beads ) පුරවන ද්‍රව්‍යවලිනුත් පුරවල හදනව... හුරතලේට ළඟ තියාගන්න මෙයාල එක්කෙනෙක්ව තෝරගනිද්දි මෙයාල පුරවපු දේ වගෙම මහල තියෙන රෙද්ද ගැනත් ටිකක් සැලකිලිමත් වෙන්න වේවි... එහෙම නැත්නම් සමහරවිට මේවයෙ අපට අසාත්මික වෙන දේවල් තිබිල අපට හානිකර වෙන්නත් පුලුවන්...

බොහොම ආදරණීය ටෙඩිබෙයාවෙක් හරි, ජිරාෆියෙක්ව හරි හොඳට තෝරල ගත්තම ආදරෙන් හුරතලේට ළඟ ඉඳිවි...


http://www.teddybearandfriends.com/archive/articles/history.html
http://www.funkyfriendsfactory.com/2011/05/04/toy-stuffing/